De derde begroting van deze raadsperiode en tegelijkertijd de laatste over een volledig jaar. Het jaar 2025 als startpunt van Tytjerksteradiel 2.0 met een eigen ambtelijke organisatie maar ook met een eigen, prettig eigenwijze, ambities.
Laat Tytsjerksteradiel weer een gemeente zijn waar de dingen beginnen.
Voor PvdA GroenLinks is dit het moment om nog een paar voor ons belangrijke zaken te benoemen voor het laatste deel van deze raadsperiode. Ik noem achtereenvolgens:
o Woningbouw
o Multifunctionele centra
o Onderwijs
o Sociaal vangnet
o Duurzame toekomst
Het onderdeel participatie heb ik omwille van de tijd geschrapt; daar is ons standpunt over bekend
Woningbouw.
Er wordt flink ontwikkeld, soms gebouwd en soms bijna klaar. Maar er zit nog veel in de pijplijn (tot 2030 bijna 1000 woningen). Dat is een belofte naar de toekomst dat Tytsjerksteradiel haar steentje zal bijdragen in de landelijke ambitie van 100.000 woningen per jaar. Maar los van regeldruk waar landelijk aan gewerkt wordt, liggen er nog wel wat beren op de weg. Gaat de netcongestie ons niet heel erg beperken in de realisatie van alle mooie ambities. En hebben we wel genoeg vakmensen om al die huizen te bouwen. En bouwen we ook de goede huizen. In ons coalitieakkoord vragen we om vooral te bouwen voor kleine huishoudens, voor alle leeftijden overigens! Hou daar met de uitwerking van de plannen rekening mee. Ook in onze gemeente woont 1/3 van de inwoners alleen in een woning.
We hebben met Burgum2040 een mooi burgerinitiatief gehad dat 12 scenario’s opleverde.
Sommigen voor de korte, andere voor de langere termijn. Volgende maand een verzoek aan het College voor een concrete voorverkenning op een aantal locaties.
Multifunctionele centra
Voor PvdAGroenLinks is dat de weg naar de toekomst. De weg naar levensvatbare, duurzame en bruisende centra in onze dorpen. Dat zal investeringen vragen maar is essentieel voor de kwaliteit van leven in onze dorpen. Waar in veel dorpen winkels en andere voorzieningen verdwenen zijn, is het MFC het nieuwe sociale hart. Zie wat er in Tytsjerk en Jistrum gebeurt en waar Garyp mee bezig is. En echt multifunctioneel. Het licht moet vaak branden!
In Suwald hebben we dinsdagavond gezien hoe het dorp manmachtig bezig met de herbouw en vraagt om een bijdrage van de gemeente om verder te verduurzamen. PvdAGroenLinks staat daar positief tegenover en vraagt het College om in het eerste kwartaal van 2025 met een onderbouwd voorstel voor financiële ondersteuning te komen.
Zoals gezegd zullen we hier in de toekomst grote investeringen moeten doen. Dat zal grote invloed hebben op toekomstige begrotingen. Van het College vragen we om volgend jaar in het uitvoeringsprogramma maatschappelijk vastgoed de effecten op de meerjarenbegroting in beeld te brengen. Spreiding en creatieve financiering zal daarbij nodig zijn.
Onderwijs
De wereld wordt steeds complexer. Het vraagt van toekomstige generaties andere vaardigheden dan mijn generatie heeft geleerd. Als de kinderen die vandaag worden geboren mijn leeftijd hebben bereikt, staan we op de drempel van de 22e eeuw. Hoe belangrijk is dus de basis die we aan jonge levens meegeven in ons onderwijs.
Voor ons als Groene Sociaal Democraten is daarbij essentieel dat kinderen gelijke kansen krijgen en elkaar op school kunnen ontmoeten, ongeacht hun achtergrond. Daarbij helpen samenlevingsscholen heel goed. Immers, wat voor prachtig voorbeeld in Earnewâld hebben we al 30 jaar.
Op dit moment is er discussie over de toekomst van de scholen in de Trynwâlden. Wij vinden dat de mening van de dorpen en ouders bij de besluitvorming zwaar moet wegen. Als het aan ons ligt, willen wij geld beschikbaar stellen voor twee brede scholen. Met niet alleen ruimte voor onderwijs, maar ook voor andere maatschappelijke activiteiten. Zo maken we sterke, levendige dorpscentra die klaar zijn voor de toekomst.Voor ons is het ijkpunt dat in maart 2026 besluiten zijn genomen over welke scholen in de Trynwâlden op welke plaatsen ontwikkeld gaan worden.
Sociaal vangnet
De afgelopen jaren hebben we als PvdAGroenLinks gepleit voor een meer inclusieve samenleving. Iedereen moet mee kunnen doen. Er zijn nog teveel ‘drempels’ om actief mee te kunnen doen in de samenleving. En dan heb ik het niet alleen over fysieke drempels (die zijn er overigens nog genoeg) maar ook over drempels die bepaald worden door iemands financiële situatie. Bijvoorbeeld geen geld om ergens toe te gaan. In gemeenten als het Hogeland maar ook in Fryske Marren blijkt dat de Meedoen Pas van de ov-maatschappijen een welkome aanvulling kan zijn voor de mensen met een minimum inkomen. Wij zouden dit ook graag in Tytsjerksteradiel mogelijk willen maken en vragen het College bij motie daarover in het eerste kwartaal met een voorstel te komen.
Duurzame toekomst
Tot slot nog enkele woorden over onze duurzame toekomst. PvdAGroenLinks vindt dat we meer werk moeten maken van onze ambitie om bloeizone te worden. Wij zijn ervan overtuigd dat onze inwoners daar gelukkiger van en gezonder oud zullen worden.
Gelukkig zijn er al volop lokale initiatieven. Laten we hen en alle nieuwe, bijvoorbeeld innovatieve energie-opwekprojecten, volop blijven steunen zodat we met elkaar komen tot een echt bloeiend Tytsjerksteradiel.
Laten we het komende jaar vooral bloeien, bouwen en bruisen!
